Okuma yazma öğrenme ve kalem tutma becerileri çocuktan çocuğa değişkenlik gösterir. Normal gelişimde olan bir çocuk ilkokulun ilk döneminde okuma yazma öğrenir. Özel eğitimli çocuklarda okuma yazma öğrenme süreci daha uzun zaman almakta ve çocuktan çocuğa farklılık göstermektedir. Çocuğun okuma yazmaya teşvik edilmesi, başta eğitmenler, anne ve babaları olmak üzere yakın çevresi tarafından desteklenmesi bu süreci hızlandırmaktadır.

Bağımsız yaşam için okuma yazma önemlidir. Bir bireyin kendi yaşamını mümkün olduğunca başkalarına muhtaç olmadan sürdürmesinde okuyabiliyor ve yazabiliyor olmasının önemi büyüktür. Ebeveynlerin özel eğitim gören çocuklarının bir an önce okuma yazma öğrenmesini istemeleri gelecek kaygısı ve yaşıtlarına yetişebilmeleri için duydukları en büyük endişelerden biridir.Her anne baba çocukları okuma yazma dönemine geldiğinde heyecanlanır. Özel eğitim gören bir çocuğa sahip olan bir aile içinse bu dönem endişelerle dolu yaşanabilir. Oysa doğru ve etkili bir eğitimle özel eğitim gören çocuklar da okuma yazma öğrenmekte, hatta tarihte bu yönde gelişim yaşamış birçok bilim insanlarına da rastlanmaktadır. Özel eğitimde okuma yazma öğretimi, çocukların zamanla kabuğundan çıkarak toplumun bir bireyi olarak yaşamına devam edebilmelerini sağlar.

Özel eğitim gören bir çocuğun yazı yazmaya başlaması el, kol ve parmak kaslarının gelişimine göre çocukların kalem tutma becerileri farklıdır. 4 yaşından itibaren normal bir çocuk eğitimci ve ebeveynlerin desteği ile normal kalem tutmayı başarır. Özel eğitimde yazı yazma becerisi kazanma süreci farklı seyreder. Aile ve eğitmen işbirliği ile özel eğitim gören çocuk yakından takip edilmeli, kalem tutma ve çizgi çizme becerisinden başlayarak adım-adım yazma egzersizleri ile çocuk takip edilmelidir. Harfleri yazarken ne tür bir yazı karakterinde daha rahatsa o şekilde yazı yazmaya teşvik etmek doğru bir karar olacaktır. Yazılması istenen kelimelerin A4 büyüklüğünde kağıtlara büyük bir şekilde yazılıp okuyabileceği yerlere asmak, bazen yerini değiştirerek ezberin önüne geçmek önemlidir. Kelimelerin yazılmasını kolaylaştıran bir yöntem olup eğitimcilerin sık sık başvurduğu bir yazı yazdırma tekniğidir. Ödüllendirmek her durumda olduğu gibi özel eğitim gören çocuğun yazı yazmaya alışma döneminde de etkilidir. Her doğru yazdığı kelimeye karşılık hoşuna giden ve onu mutlu eden bir ödülün verilmesi önemlidir. Yazı yazarken illaki güzel olacak diye baskı yapılmamalı, aksine her aşamada motive edici olunmalıdır. Eğlenceli kalem ve kağıtlar, tutuşu kolay kalemler ve eğlenceli okuma yazma setleri çocuğun, ebeveynlerin ve eğitmenlerin işini kolaylaştırır.

Özel Eğitim Öğretmeni
Şaban SARI